رابطه نامشروع در چه صورت جرم بوده و قابل مجازات است؟

در این مطلب از وکیل سایت قصد داریم به بررسی ابعاد مختلف جرم رابطه نامشروع و مجازات آن بپردازیم. شما می توانید جهت مشاوره با وکیل تضمینی کیفری متخصص در این زمینه با شماره های موجود در وب سایت تماس حاصل فرمایید.

در قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ جرایم جنسی متعددی تعریف شده که شرط اساسی و پایه همه این جرایم وجود نوعی رابطه بین دو نفر است و هیچ یک از این جرایم توسط یک نفر قابل انجام نیست. رابطه نامشروع به روابطی خارج از ازدواج بین زن و مرد نامحرم گفته می شود که قانون گذار به منظور حفظ جلوگیری از رواج بی عفتی در جامعه علاوه بر زنا هر گونه رابطه جنسی کم تر از زنا را واجد وصف مجرمانه دانسته و برای آن مجازات تعیین نموده.

معنی رابطه نامشروع

رابطه نامشروع در مقابل رابطه مشروع قراردارد و این عنوان مجرمانه برگرفته از شرع اسلام است. در واقع مطابق با شرع اسلام هر گونه رابطه جنسی باید در قالب ازدواج باشد و روابط خارج از ازدواج همگی نامشروع تلقی می شوند. رابطه نامشروع عنوانی کلی است و طیف گسترده ای از روابط را در بر می گیرد و زنا نیز در این تعریف جای می گیرد لکن قانون گذار در ایران زنا را حد اعلی رابطه نامشروع دانسته و آن را به عنوان جرم مستقل با عنوان خاص پیش بینی نموده و کلیه روابط جنسی بین زوجین که مادون زنا باشد را به عنوان رابطه نامشروع تلقی نموده است.

ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی به تعریف جرم رابطه نامشروع و برخی مصادیق آن پرداخته است این ماده بیان می دارد: ”  هرگاه زن و مردی که بین آنها علقه زوجیت نباشد، مرتکب روابط نامشروع یا عمل منافی عفت غیر از زنا از قبیل تقبیل یا مضاجعه ‌شوند، به شلاق تا نود و نه ضربه محکوم خواهند شد و اگر عمل با عنف و اکراه باشد فقط اکراه کننده تعزیر می ‌شود. ”

مقصود از علقه زوجیت همان عقد ازدواج اعم دائم و موقت است بنابر این تعریف هر گونه رابطه بین زن و مرد نامحرم, نامشروع تلقی شده و قابل مجازات است. تقبیل به معنای بوسیدن و مضاجعه به معنای کنار هم دراز کشیدن یا در آغوش گرفتن هر دو مصادیق رابطه نامشروع مادون زنا هستند که قانون گذار صراحتا بدان ها اشاره کرده سایر رفتارهای جنسی مادون زنا اختلاف نظر وجود داردکه مشمول این ماده هستند یا خیر.

اثبات رابطه نامشروع

این جرم مانند دیگر جرایم تعزیری از طریق شهادت دو شاهد مرد و یا اقرار متهم قابل اثبات است. همچنین در صورتی که قراین و اماراتی در پرونده موجود باشد که سبب علم قاضی شود جرم به اثبات می رسد. از جمله این قراین می توان به ارائه فیلم و صدای ضبط شده, تماس و پیامک اشاره نمود. همچنین گزارش پزشکی قانونی می تواند در اثبات جرم موثر باشد. البته توجه شود که طبق ماده ۲۴۱ قانون مجازات اسلامی اصل بر پرده پوشی در این جرایم است: «اگر ادله و مدارک اثبات برای وقوع جرائم منافی عفت موجود نباشد و متهم انکار نماید، هر گونه تحقیق و بازجویی به منظور کشف امور پنهان و پوشیده از انظار، ممنوع است. مگر در مواردی که احتمال ارتکاب جرم از طریق عنف، اکراه، آزار، ربودن و اغفال داده شود. هرچند اگر جرم رابطه نا مشروع دارای شاکی خصوصی باشد دادگاه موظف است به شکایت شاکی با مدارکی که ارائه می نماید رسیدگی کند.»

ارکان جرم رابطه نامشروع

برای تحقق هر جرمی باید ارکان متشکله آن وجود داشته باشد و در صورت فقدان هر یک ارکان رفتار مرتکب جرم محسوب نمی شود. برای رابطه نامشروع نیز ارکانی وجود دارد:

۱) رکن قانونی جرم. رکن قانونی این جرم ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی است. این ماده به تعریف جرم رابطه نامشروع و تعیین مجازات برای آن پرداخته و برخی از مهم ترین مصادیق آن را بیان داشته. توجه داشته باشید رفتاری که به عنوان جرم در قانون تعریف نشده و مجازات برای آن تعیین نشده باشد به دلیل فقدان عنصر قانونی قابل مجازات نخواهد بود.

۲) رکن مادی جرم این به صورت یک فعل مثبت است و با ترک قعل محقق نمی شود. منظور از فعل هر عملی است که منافی عفت محسوب شود. قانون گذار مصادیق این فعل را در ماده ۳۶۷ بیان نموده و عبارت از قبیل تقبیل( بوسیدن) و مضاجعه( در اغوش کشیدن یا همبستر شدن) هر دو افعال مثبت هستند و ترک قعل محسوب نمی شوند. از طرفی در هر دو مصداق قانونی نوعی رابطه فیزیکی و جسمی وجود دارد که نشان از موضوعیت داشتن این امر برای جرم شناختن رفتار است. بنابراین نمی توان صرف پیامک دادن یا صحبت کردن با نامحرم را مصداق بی عفتی دانست. البته مصادیق ماده به عنوان مثال هستند و تنها به این موارد محدود نمی شود و باب تفسیر در این خصوص باز است. مثلا اگر دو نامحرم با هم دست بدهند آیا جرم محقق است یا خیر؟

شرایط و اوضاع و احوال لازم برای تحقق جرم :

رابطه بین زن و مرد باشد: بنابراین اگر طرفین رابطه دو مرد یا دو زن باشند دیگر رفتار صورت گرفته مشمول عنوان رابطه نامشروع نمی شود و تحت عناوین مجرمانه دیگر در صورت حصول شرایط قابل بررسی خواهد بود.

غیرمشروع بودن رابطه : منظور از این مورد این است که اولا بین طرفین رابطه زوجیت نباشد ثانیا رابطه دو طرف از منظر عرف نامشروع محسوب شود مثلا زن و مردی که با هم همکار هستند و با هم رابطه کاری دارند را نمی توان تحت عنوان رابطه نامشروع تحت تعقیب قرار داد.

۳) رکن معنوی این جرم شامل سوء نیت عام یعنی رفتار ارادی شخص در ارتکاب جرم است بنابریان اگر شخصی در حال مستی مرتکب این رفتار شود به دلیل فقدان عنصر اراده جرم به حساب نمی آید.

تفاوت رابطه نامشروع با زنا

زنا عبارت است از رابطه جنسی زن و مرد نامحرم به نحوی که آلت مرد به اندازه ختنه گاه در قبل یا دبر زن دخول نماید در حالی که رابطه نامشروع درجه ای خفیف تر از زناست. از طرفی زنا یک جرم حدی با مجازات ثابت غیر قابل تخفیف است در حالی که رابطه نامشروع جزو جرایم تعزیری بوده در صورت وجود کیفیات مخففه امکان تخفیف و حتی عدم مجازات مرتکبین وجود دارد.

مجازات رابطه نامشروع

مطابق با ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی مجازات این جرم برای هر دو طرف تا ۹۹ ضربه شلاق است و این در صورتی که رابطه نامشروع با رضایت طرفین باشد در صورتی که یکی از طرفین مکره باشد یعنی با رضایت خود مرتکب این عمل نشده و تحت تاثیر سلطه مادی یا معنوی طرف دیگر بوده در این حالت فقط شخص اکراه کننده مستوجب مجازات خواهد بود. همچنین مجازات جرم رابطه نامشروع تعزیر درجه شش می باشد که با گذشت پنج سال از تاریخ ارتکاب جرم یا آخرین اقدام تعقیبی و تحقیقی و نیز گذشت هفت سال از تاریخ قطعیت حکم، اگر پیگیری صورت نگیرد و مجازات انجام نشود، مشمول مرور زمان تعقیب و اجرای مجازت می گردد.

مرجع رسیدگی به جرم رابطه نامشروع

این جرم مطابق با ماده ۳۰۶ قانون آیین دادرسی کیفری به طور مستقیم در دادگاه صالح مورد رسیدگی قرار می گیرد.

ماده ۳۰۶ قانون آیین دادرسی کیفری(اصلاحی ۲۴/۰۳/۱۳۹۴): به جرائم منافی عفت به‌طور مستقیم، در دادگاه صالح رسیدگی می‌شود.

تبصره (الحاقی ۲۴/۰۳/۱۳۹۴) – منظور از جرائم منافی عفت در این قانون، جرائم جنسی حدی، همچنین جرائم رابطه نامشروع تعزیری مانند تقبیل و مضاجعه است.

ایا رابطه نامشروع قابل گذشت است؟

جرایم به دو دسته غیر قابل گذشت و قابل گذشت تقسیم می شوند. جرم موضوع ماده ۶۳۷ از جمله جرایم غیر قابل گذشت می باشد یعنی دادستان به هر طریق از وقوع ان مطلع شود بایستی تعقیب آن را به جریان بیندازد حتی اگر شاکی خصوصی نداشته باشد. همچنین در صورتی که این جرم شاکی خصوصی داشته باشد گذشت وی تاثیری در سقوط تعقیب و مجازات ندارد.

نحوه شکایت از جرم رابطه نامشروع

در صورتی شخص متوجه خیانت همسر خود شود می تواند بابت رابطه نامشروع از وی شکایت نماید در این صورت باید با طرح شکواییه به صورت الکترونیک به طور مستقیم در دادگاه طرح شکایت نماید. در صورتی که دادگاه اتهام انتسابی به متهمین را محرز بداند ایشان را احضار و اخذ توضیح می نماید. همچنین دادگاه می تواند به منظور اثبات جرم سوابق خطوط تلفن همراه متهمین را استعلام نماید.